Altın, yüzyıllardır yatırım aracı, ziynet eşyası ve güvenli liman olarak Türk halkının vazgeçilmezi olmaya devam ediyor. Özellikle düğün sezonlarında çeyrek, yarım, tam altın gibi ziynet ürünlerine olan talep artarken; son dönemde piyasada sahte altın vakalarının artması vatandaşları endişelendiriyor.
Peki, sahte altın nasıl anlaşılır? Gerçek altın ile sahte altın arasındaki farkları ayırt etmek mümkün mü? İşte Türkiye’de en çok satılan altın türleri ve sahte altın tuzaklarına düşmemek için dikkat edilmesi gerekenler…
Türkiye’de En Çok Tercih Edilen Altın Türleri
Türkiye’de kuyumcularda ve yatırım amaçlı en çok tercih edilen altın çeşitleri şunlardır:
-
Çeyrek Altın (1.75 gram)
En çok düğünlerde takı olarak tercih edilir. Halk arasında “küçük altın” olarak da bilinir. -
Yarım Altın (3.5 gram)
Çeyreğe göre daha değerli olan yarım altın, hem yatırım hem de takı amaçlı kullanılır. -
Tam Altın (7 gram)
Özellikle yatırımcıların ilgisini çeker. Düğünlerde nadiren takı olarak da tercih edilir. -
Cumhuriyet Altını (7.216 gram)
Darphane tarafından üretilir, arka yüzünde Atatürk kabartması bulunur. Gerçeklik açısından güven verici bir özelliğe sahiptir. -
Ziynet Altınları (Çeyrek, Yarım, Tam, Ata vs.)
Takı olarak kullanılan bu altınlar farklı kalıplarda basılabilir. En çok sahtesi yapılan türlerdir. -
Gram Altın (Serbest Piyasada 24 ayar)
Kuyumcularda, bankalarda ve online platformlarda yatırım amaçlı alınıp satılır.
Sahte Altın Nasıl Anlaşılır?
Sahte altınlar, dış görünüşleri itibariyle çoğu zaman gerçekleriyle birebir benzerlik gösterebilir. Ancak bazı detaylara dikkat ederek sahte altınları ayırt etmek mümkündür.
Öncelikle, altının üzerinde yer alan ayar damgasına dikkat edilmelidir. Gerçek altınlarda genellikle 14K, 18K, 22K veya 24K gibi ayar bilgileri bulunur. Ancak sahte ürünlerde bu damga olmayabilir ya da taklit edilebilir. Bu nedenle sadece damgaya bakmak yeterli değildir.
Bir diğer yöntem mıknatıs testidir. Altın, manyetik bir metal değildir. Eğer altın olduğunu düşündüğünüz ürün mıknatısa yapışıyorsa, bu ürünün içinde başka metal alaşımlarının olduğu anlaşılabilir. Ayrıca, gerçek altının rengi canlı ve parlaktır; uzun süre kullanıldığında bile kararma yapmaz. Sahte altınlarda ise zamanla renk değişimi, matlaşma veya soyulma görülebilir.
Asit testi de altının gerçekliğini anlamada kullanılan yöntemlerden biridir. Kuyumcular, altının üzerine özel asit damlatarak metalin tepkimesine göre saflığını tespit eder. Evde bu testi yapmak önerilmez; uzmanlar tarafından yapılması daha güvenlidir.
Son olarak, altının ağırlığına da bakılabilir. Gerçek altın, sahte ya da kaplama ürünlere göre daha ağırdır. Benzer boyutta bir ürün elinize hafif geliyorsa, sahte olma ihtimali yüksektir.
Altın alırken hem maddi hem manevi değeri yüksek bir yatırım yaptığınız için, alışverişlerinizi her zaman güvenilir ve sertifikalı satıcılardan yapmanız tavsiye edilir. İşte tüm detaylarıyla sahte altın tespitinde kullanılan yöntemler;
Darphane Mührü ve Yazılar
Gerçek ziynet altınlarında mutlaka darphane basımı olduğuna dair bir damga yer alır. “T.C. Darphane” ibaresi, üretim yılı ve ayar bilgileri düzgün bir şekilde basılmış olmalıdır. Sahte ürünlerde bu yazılar silik, kayık veya eksik olabilir.
Altının Ağırlığı
Her altın türünün gramajı bellidir. Sahte ürünlerde gramaj eksik ya da fazla olabilir. Örneğin, bir çeyrek altın 1.75 gramdır. Hassas bir terazide tartarak bu kontrol sağlanabilir.
Mıknatıs Testi
Altın manyetik değildir. Mıknatısa tutulduğunda yapışıyorsa sahte olma ihtimali yüksektir.
Ses Testi
Altın bir yere çarptığında tok bir ses çıkarır. Sahte ürünler daha cılız ya da boğuk sesler çıkarabilir.
Renk ve Doku
Gerçek altın mat ve homojen bir sarılığa sahiptir. Sahte ürünlerde aşırı parlaklık, boya izi veya renk geçişleri görülebilir.
Asit Testi
Kuyumcuların uyguladığı bu testte altının üzerine özel bir sıvı damlatılır. Gerçek altın tepkimeye girmezken, sahte olanlar kararabilir ya da renk değiştirebilir.
Sertifika ve Fatura
Özellikle Cumhuriyet ve gram altın gibi ürünlerde sertifika ve fatura, altının gerçekliğini ispatlar. Bu belgelerin eksik olması durumunda dikkatli olunmalıdır.
Piyasa Uyarısı: Merdiven Altı Üretime Dikkat
Son zamanlarda özellikle sosyal medya ve açık pazar yerlerinde “uygun fiyatlı altın” başlığıyla sahte altınların satıldığına dair şikayetler artıyor. Uzmanlar, altın alımının yalnızca güvenilir kuyumculardan ve belgeli satış yapan noktalardan yapılması gerektiği konusunda uyarıyor.
İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı yaptığı son açıklamada, “Darphane harici üretim yapan birçok yasa dışı atölye tespit ettik. Vatandaşlarımız fiyatı ucuz diye merdiven altı üretim yapanlardan altın almamalı” dedi.
Sonuç: Altın Alırken Bu Kuralları Unutmayın
- Sertifikalı ve faturalı ürünleri tercih edin.
- Altın alımını yalnızca güvenilir kuyumculardan yapın.
- Mıknatıs ve asit testi gibi basit kontrolleri öğrenin.
- Darphane baskılarını kontrol edin.
- Şüpheli durumlarda altını kuyumcuya veya ekspertize gösterin.
Altın, uzun vadeli bir yatırım ve önemli bir değerdir. Bu değerin korunması için dikkatli olmak, bilinçli davranmak ve sahteciliğe karşı tedbirli olmak şart.
Eğer sen de altın almayı düşünüyorsan, alışveriş yapmadan önce bu bilgileri aklında bulundur. Unutma, ucuz altın olmaz; varsa da mutlaka bir hilesi vardır.
